Communiceren met gebaren en woorden bij jonge kinderen.
Waarom eigenlijk?
Als gastouder komen kinderen van 0 tot 4 bij mij in de opvang. Vanaf het begin vind ik het leuk met de kinderen te zingen en te praten met dagelijks gangbare gebaren. Niet omdat kinderen doof zijn, maar omdat het zo leuk is dat kinderen al jong actief mee kunnen doen met de liedjes n daardoor meer betrokken zijn of dat kinderen al kunnen communiceren en wat vertellen zonder al te kunnen praten. Waarom vind iedereen het heel gewoon en leuk wanneer een kleintje van 10 maanden mee gaat klappen of zwaaien, maar het vreemd en niet nodig wanneer dat kindje het gebaar voor poes in het liedjes mee kan doen of met een gebaar kan vragen om drinken?
Kinderen waarbij de spraak wat achterblijft of die het Nederlands vanuit een andere taal moeten leren ondervinden hier veel voordeel aan. Zo was er een jongetje in de opvang van ruim 3 jaar met een spraak/taal ontwikkelings achterstand. Hij kon nog niet praten. Maar wilde heel graag iets vertellen. Hij had naar een muziek voorstelling gekeken en vond m.n. de dwarsfluit erg mooi. Hij was enthousiast, maakte het gebaar voor muziek, luisteren ( dat waren aangeleerde gebaren) en bedacht zelf het gebaar voor fluit erbij door te doen alsof hij een dwarsfluit speelde inclusief bewegende vingers. Van moeder wist ik dat op een plein een muziekgroep was waar ze naar hadden gekeken en dat hij het erg mooi vond en wilde blijven kijken. Door zijn gebarenverhaal ( en wat ik van moeder had gehoord) kon ik delen in zijn enthousiasme en er woorden aan geven, Zo kon hij écht wat vertellen en voelde zich gehoord en begrepen. Vooral dat laatste is bij deze kinderen érg belangrijk en vaak moeilijk. Bij datzelfde jongetje kon ik ook steeds meer zijn autonomie versterken doordat hij bijvoorbeeld zelf om drinken kon vragen of nóg een broodje. Waar hij eerst passief moest wachten tot ik hem vroeg of hij nog drinken of een broodje wilde kon hij dat met gebaren zelf aangeven. En nee… het is niet dat kinderen dan nog later leren praten. Alle gebaren zijn ondersteunend bij gesproken taal en kinderen gaan juist bij een gebaar de klanken maken. Niet kunnen communiceren, maakt passief. Wél kunnen communiceren op een andere manier, maakt actief willen communiceren en brengt klank en spraak juist op gang.
Een meisje 14 maanden, was net een maand bij mij in de opvang. Ze vond onze katten érg leuk. Op een dag trek ik haar schoentjes aan en de kat zit op de trap. Ze trekt een mijn mouw, wijst naar de kat en maakt het gebaar voor “poes”. Het meisje helemaal blij dat ik kon reageren met :’ja! Wat goed! dat is de poes!, die is lief hé?”
Het zelfde meisje ondertussen 15 of 16 maanden.. ze had snel last van rode , zere billen bij ontlasting. Snel verschonen kon dat natuurlijk voorkomen. Op een morgen toen moeder haar bracht vertelde ze dat ze vaak een gebaar maakt. Moeder deed het voor. Ik kon moeder vertellen dat ze dan maar de luier moest controleren want dat was het gebaar voor “luier” wat ik altijd maak wanneer ik haar roep om haar luier te verschonen. Onderussen is ze 20 maanden en praat 2 en 3 woords zinnetjes in het Nederlands ( thuistaal is Arabisch)
Zomaar wat voorbeeldjes. Maar ook gewoon samen liedjes zingen en gebaren mee kunnen doen behalve alleen klappen of zwaaien… is al super leuk!
Probeer het gewoon eens!
Jolanda
